Μετατόπιση με συνέπειες στην πολιτική της κυβέρνησης της Αριστεράς
των Παναγιώτη Λαμπρόπουλου και Χρήστου Λάσκου
Είναι γνωστό πως μια από τις πιο επίμονες συζητήσεις στο εσωτερικό μας είναι αυτή που αφορά τη σημασία του νομίσματος στην επιδίωξη της άσκησης μιας ριζοσπαστικής αριστερής πολιτικής στα σημερινά συμφραζόμενα της καπιταλιστικής κρίσης.
Συχνό στοιχείο αυτής της συζήτησης είναι η μετατροπή της «αντίπαλης» άποψης σε καρικατούρα. Δεν είναι τυχαίο, για παράδειγμα, πως οι υποστηρικτές της πρωταρχικής σημασίας του εθνικού νομίσματος χρησιμοποιούν διατυπώσεις του είδους «το ευρώ δεν είναι ταμπού», «η ΕΕ δεν μεταρρυθμίζεται», «το όχι πρέπει να είναι μέχρι το τέλος», «να προετοιμαστούμε για όλα τα ενδεχόμενα και τις συνέπειες» κ.λπ., ενώ, φανερά στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ κανείς δεν ισχυρίζεται τα αντίθετα. Το αντίθετο, ακριβώς: η σημερινή πλειοψηφική ανάλυση και γραμμή υποστηρίζεται από τους φορείς της ως η κατεξοχήν ριζοσπαστική, ταξική και διεθνιστική.
Φεύγοντας, ωστόσο, από το συνηθισμένο επίπεδο αυτής της αντιπαράθεσης, θα προσθέταμε πως η πρόταση για «έξοδο από τη ευρωζώνη», κατά τη γνώμη μας, με όποιον τρόπο και αν προβάλλεται, όσο και να ακούγεται «κρουστική», μπορεί να θεωρηθεί ότι θέτει υπό αμφισβήτηση τη σκοπιμότητα του άμεσου στόχου του ΣΥΡΙΖΑ για την κυβέρνηση της Αριστεράς. Υπάρχει, λοιπόν, η ανάγκη μιας ξεκάθαρης τοποθέτησης και παροχής των αναγκαίων διευκρινίσεων από όσους προτάσσουν αυτή τη θέση.
Οι στόχοι μιας κυβέρνησης της Αριστεράς
Η κατάργηση του μνημονίου, η επαναδιαπραγμάτευση του χρέους με στόχο τη διαγραφή μεγάλου μέρους του, η παραγωγική ανασυγκρότηση και η αναδιανομή του πλούτου, αποτελούν άμεσους «αυτοτελείς» πολιτικούς στόχους του ΣΥΡΙΖΑ. Η μόνη προϋπόθεση που υπάρχει, είναι ότι φορέας υλοποίησης αυτών των στόχων θα είναι η «κυβέρνηση της αριστεράς», που θα έχει μαζί της την κοινωνία, έτοιμη να την στηρίξει στις αναπόφευκτες συγκρούσεις που θα υπάρξουν. Η δέσμευση μας, δε, καταγραμμένη με τον πιο επίσημο τρόπο στις αποφάσεις του ΣΥΡΙΖΑ, ότι θα «αντιμετωπίσουμε το ενδεχόμενο απειλών ή εκβιασμών με όλα ανεξαιρέτως τα όπλα που μπορούμε να επιστρατεύσουμε, ενώ είμαστε ήδη έτοιμοι να αναμετρηθούμε ακόμη και με τη χειρότερη έκβαση», είναι δεδομένη.
Απέναντι σε αυτή τη θέση, αρκετοί σύντροφοι προβάλλουν την πρόταση (με διάφορες παραλλαγές) πως αυτοί οι στόχοι είναι αδύνατο να επιτευχθούν, εφόσον δεν υπάρξει «αποδέσμευση» από την ευρωζώνη. Μάλιστα, σε πρόσφατο άρθρο του ο Γιάννης Τόλιος, θέτει το θέμα (επηρεασμένος προφανώς από την αντίστοιχη τοποθέτηση του ΑΚΕΛ), με μια νέα διάσταση: «Η συγκεκριμένη αποδέσμευση είναι μάλιστα προτιμότερο να γίνει «συντεταγμένα» για τον περιορισμό των συνεπειών, με τον έγκαιρο σχεδιασμό των βημάτων απεγκλωβισμού…» [1].
Όμως, η υιοθέτηση της λογικής της «συντεταγμένης αποδέσμευσης» σαφώς οδηγεί στο συμπέρασμα, ότι (θα) πρόκειται για μια διαδικασία και μάλιστα (ενδεχομένως) μακροχρόνια (κάτι που είναι αναγκαίο για τον περιορισμό των συνεπειών, όπως ο ίδιος σημειώνει).
Ένα μεσοδιάστημα με συνέπειες
Αυτό, υποχρεωτικά, θέτει στη συζήτηση, τον προβληματισμό σχετικά με το τι πρέπει να κάνει (με βάση αυτή τη λογική) η κυβέρνηση της Αριστεράς, στο μεσοδιάστημα (μέχρι να ικανοποιηθούν οι όροι της «συντεταγμένης αποδέσμευσης»), αναφορικά με το μνημόνιο και τα άμεσα μέτρα που πρέπει να πάρει για την ανακούφιση της κοινωνίας και, μάλιστα, με δεδομένο το γεγονός, ότι, όπως ο ίδιος και πάλι σημειώνει, με έμφαση στο ίδιο κείμενο, «η ανάγκη αποδέσμευσης από την ευρωζώνη, προκειμένου να εφαρμοστεί μια αριστερή εναλλακτική πολιτική (...), αποτελεί κεντρικό ζήτημα και είναι καθαρή ψευδαίσθηση η ελπίδα εφαρμογής τους στα πλαίσια της ευρωζώνης και του ευρώ.»1
Αν κάποιος ακολουθήσει την παραπάνω «γραμμή σκέψης», οδηγείται, μοιραία, στο παρακάτω συμπέρασμα: «Είναι καθαρή ψευδαίσθηση η εφαρμογή μιας ριζοσπαστικής πολιτικής στο πλαίσιο της ευρωζώνης, άρα είναι αναγκαία η αποδέσμευση από αυτήν. Η αποδέσμευση (όμως) πρέπει να γίνει συντεταγμένα για τον περιορισμό των συνεπειών». Άρα, μέχρι να επιτευχθούν οι όροι της «συντεταγμένης αποδέσμευσης» και εφόσον είναι «καθαρή ψευδαίσθηση» η εφαρμογή μιας ριζοσπαστικής πολιτικής στο πλαίσιο της ευρωζώνης, το επόμενο βήμα (με βάση την παραπάνω λογική) είναι ότι η κυβέρνηση της αριστεράς, είτε δεν θα μπορεί είτε δεν θα πρέπει (εφόσον κάτι τέτοιο είναι «καθαρή ψευδαίσθηση»), να «ακουμπήσει» το μνημόνιο και να εφαρμόσει αριστερή εναλλακτική πολιτική. Με άλλα λόγια (η κυβέρνηση της αριστεράς) θα πρέπει να «ακυρώσει τον εαυτό της» και είτε να «συμβιβαστεί» με την πραγματικότητα (μέχρι να δημιουργηθούν οι αναγκαίες προϋποθέσεις) είτε να μην υπάρξει!
Σε συμφωνία με το ευρωσύστημα;
Επιπλέον, θα πρέπει νομίζουμε να σημειωθεί πως η ιδέα της «συντεταγμένης αποδέσμευσης», υπό την επιρροή των πρόσφατων προτάσεων του ΑΚΕΛ, υπαινίσσεται πως αυτό θα συμβεί σε συμφωνία με το ευρωσύστημα. Στην περίπτωση, μάλιστα, της περίφημης παρέμβασης του Λαφοντέν, που τόσο επικαλέστηκαν οι οπαδοί της «εξόδου» στη χώρα μας, έχουμε τη διατύπωση της παράδοξης ιδέας περί συντεταγμένης διάλυσης της ευρωζώνης, προς «όφελος όλων των μερών»!
Αλλά, ακόμα και αν αγνοήσουμε τη λογική της «συντεταγμένης αποδέσμευσης» και μείνουμε στο απόλυτο «ασύμβατο» της ευρωζώνης με τις «αριστερές εναλλακτικές πολιτικές», στο ίδιο συμπέρασμα θα καταλήξουμε: Αυτό γιατί, ακόμα και σε αυτή την περίπτωση, όπου η «αποδέσμευση» ανάγεται (λογικά) ως «απόλυτη προτεραιότητα», όλοι και όλες έχουμε επίγνωση, ότι (εκ των πραγμάτων), για ένα x διάστημα θα συνυπάρχουμε με την ευρωζώνη, για τον απλό λόγο, ότι δεν μπορούμε να ξεκινήσουμε από τώρα όλες τις τεχνικές (τουλάχιστον) διαδικασίες που χρειάζονται, προκειμένου από την πρώτη μέρα της «κυβέρνησης της αριστεράς», να έχουμε τη δυνατότητα χρήσης ενός άλλου (εθνικού) νομίσματος.
Η ουσιαστική συζήτηση
Μέχρι, ωστόσο, να διευκρινιστούν καλύτερα τα πράγματα και να παρουσιαστεί η λογική τους, η παραδοχή που κάποιος μπορεί να κάνει είναι η παρακάτω: Αν συμφωνούμε πως οι εκ των ων ουκ άνευ άμεσοι πολιτικοί στόχοι για μια κυβέρνηση της Αριστεράς είναι αυτοί που προσδιορίστηκαν στην αρχή, τότε η μόνη ουσιαστική συζήτηση που πρέπει να γίνει είναι σχετικά με τη προετοιμασία που πρέπει να κάνουμε από τώρα, για την περίοδο της αναμενόμενης και εντελώς αναπόφευκτης σύγκρουσης, έχοντας βεβαίως όλα τα ενδεχόμενα ανοιχτά, αλλά με στόχο το τελικό αποτέλεσμα να είναι υπέρ μας (ή εν πάση περίπτωση να μην είναι αρνητικό για εμάς).
Και, ό,τι κι αν ισχυρίζονται οι οπαδοί της «εξόδου», είναι λογικά προφανές πως, ακόμη κι αν επιλέξεις την «αποδέσμευση», η πρώτη πράξη μιας κυβέρνησης της αριστεράς, η κατάργηση των μνημονίων, θα γίνει όντας ακόμη «εντός». Η ρήξη, λοιπόν, με το ευρωσύστημα, σύμφωνα με τη βασική γραμμή του ΣΥΡΙΖΑ, θα επέλθει από την πρώτη στιγμή, ενώ οι υποστηρικτές της «εξόδου», με τη σημερινή τους μετατόπιση προς το «συντεταγμένον», ρητά υπαινίσσονται πως θα μπορούσε αυτή, κατά κάποιον τρόπο, να είναι προϊόν διαπραγμάτευσης. Και φανταζόμαστε πως, μέχρι αυτή να καρποφορήσει, τα μνημόνια θα τηρούνται: διαφορετικά η «συντεταγμένη έξοδος» είναι κάτι περισσότερο από ψευδαίσθηση.
Το πραγματικό διακύβευμα
Κλείνουμε επαναλαμβάνοντας ένα βασικό στοιχείο της λογικής της πλειοψηφικής, περί τα πράγματα αυτά, αντίληψης του ΣΥΡΙΖΑ. Η επιμονή στο εθνικό νόμισμα ως αναγκαίας προϋπόθεσης της πολιτικής ανατροπής είναι έωλη στο μέτρο που δεν δημιουργεί κανενός είδους ουσιώδεις διαχωριστικές. Την προσφυγή σε εθνικό νόμισμα υποστηρίζουν πολιτικές δυνάμεις, που περιλαμβάνουν από δεξιούς γερμανούς εργοδότες, αριστερούς διαφόρων ειδών, κεντρώους γάλλους «ρεπουμπλικανούς» μέχρι και πατεντάτους ακροδεξιούς. Πράγμα που ισχύει, βεβαίως, και για τους υποστηρικτές της νομισματικής ενοποίησης.
Το θέμα, συνεπώς, αναμφισβήτητα δεν διαμορφώνει τις ταξικές και πολιτικές γραμμές μιας αριστερής παρέμβασης. Το πραγματικό διακύβευμα, που συνθηματοποιείται ως «την κρίση να πληρώσουν οι πλούσιοι», αντίθετα, είναι το κομβικό σημείο αναφοράς οποιασδήποτε πραγματικά συγκρουσιακής και ανατρεπτικής Αριστεράς. Ως προς αυτό, οι πολιτικές οικογένειες της Ευρώπης και ολόκληρου του κόσμου ομογενοποιούνται εσωτερικά με τον πιο σκληρό και ανελαστικό τρόπο. Εδώ, το «ή εμείς ή αυτοί» δεν χωράει την παραμικρή εξαίρεση: η πολιτική διαχωριστική δεν είναι γραμμή, αλλά άβυσσος.
Και το σε ποιο νόμισμα θα πληρώσουν οι πλούσιοι καταρχήν δεν έχει μεγάλη σημασία.
Παναγιώτης Λαμπρόπουλος,
μέλος της ΚΕ του ΣΥΡΙΖΑ
Χρήστος Λάσκος,
μέλος της ΠΓ του ΣΥΡΙΖΑ
Σημείωση
1. Γιάννης Τόλιος, «Κριτικές επισημάνσεις στο σχέδιο Θέσεων για το Συνέδριο (www.iskra.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=12118:tolios-synedrio&catid=81:kivernisi&Itemid=198)
Πηγή Εποχή, Red NoteBook (στο δεύτερο έχει και σχόλια!)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου