Ο κεντρικός στόχος του στο Πνεύμα του μηδενισμού είναι να συγχωνεύσει τους Μπαντιού και Αγκάμπεν κάτω από ένα φιλοσοφικό πρόταγμα. Προετοιμαζόταν για το επιχείρημα αυτό στα πρόσφατα βιβλία του, προβάροντας εκείνο που θα χρειαζόταν για να εγείρει μια τέτοια αξίωση. Η ανακάλυψη του Μπαντιού ήταν ένα διαμορφωτικό συμβάν για τον Κασέμ, ένα είδος φιλοσοφικής κατήχησης τόσο μετασχηματιστικής όσο οι προηγούμενες ανακαλύψεις από τον ίδιο του Λακάν και του Φρήντριχ Νίτσε. Η καλύτερη απεικόνιση του ενδιαφέροντος του για τον Μπαντιού (ιδιαίτερα για την βασισμένη στα μαθηματικά οντολογία του) ήταν πιθανότατα το βιβλίο Συμβάν και επανάληψη (2004). Φαινομενικά μια απόπειρα να επεξεργαστεί τους οντολογικούς ισχυρισμούς των Ντελέζ και Μπαντιού, το Συμβάν και επανάληψη περιέχει το ίδιο είδος τύπων συνολοθεωρίας που απαντώνται στο πιο τεχνικό έργο του Μπαντιού. Ο Κασέμ τρέφει επίσης μεγάλο θαυμασμό για τον Αγκάμπεν, ιδιαίτερα για εκείνο που θεωρείται γενικότερα η κεντρική σύλληψη του έργου του: τις αλληλένδετες έννοιες της εξαίρεσης, της εξορίας (η απαγόρευση), της βεβήλωσης, της γυμνής ζωής, και της μορφής του homo sacer. Ο Κασέμ έγραψε για τα θέματα αυτά σε ένα ευχάριστο μικρό βιβλίο με τίτλο Η γαλλική ψύχωση (2006), το οποίο εκδόθηκε από τον οίκο Gallimard, δείχνοντας ότι θα μπορούσε να ληφθεί στα σοβαρά από το γαλλικό εκδοτικό κατεστημένο. Η γαλλική ψύχωση είναι μια ευθεία απάντηση στις ταραχές του 2005 στη Γαλλία και εστιάζει σε έναν αριθμό λογοπαιγνίων περιλαμβάνοντας τους όρους προάστια (ban-lieues), απαγόρευση (ban), και εξορία (banishment). Στην Αμερική σήμερα μια ημερομηνία επιστρέφει επανειλημμένως για να ορίσει την πολιτική ζωή: 11 Σεπτεμβρίου 2001. Αλλά ο σύγχρονος γαλλικός πολιτικός λόγος περιστρέφεται γύρω από δυο ημερομηνίες: 21 Απριλίου 2002, όταν ο ακροδεξιός υποψήφιος Ζαν-Μαρί Λε Πεν προκρίθηκε στο δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών, σηματοδοτώντας την άθλια αποτυχία του σοσιαλιστικού κόμματος· και ο Νοέμβριος του 2005, όταν η γαλλική κυβέρνηση διακήρυξε ένα καθεστώς εκτάκτου ανάγκης σε απάντηση προς τις αρκετές μέρες συνεχών αναταραχών στα προαστιακά banlieues και αλλού. Η πραγμάτευση του Αγκάμπεν από τον Κασέμ δεν είναι ιδιαίτερα πρωτότυπη, αλλά Η γαλλική ψύχωση κουβαλά μιαν ήσυχη οργή απορρέουσα από έναν νέο συγγραφέα ο οποίος δεν είναι μόνο βαθιά επηρεασθείς από την αμέλεια του γαλλικού κράτους, αλλά είναι επίσης βαθιά προσβεβλημένος που κανένας δεν ενδιαφέρθηκε να τον ρωτήσει γι' αυτήν.
"Αρχίζω με μια απλή προσωπική παρατήρηση: κανείς στα γαλλικά μέσα ενημέρωσης, ούτε στην τηλεόραση ούτε στις μείζονες καθημερινές και εβδομαδιαίες εκδόσεις, ούτε ακόμη στο ραδιόφωνο, δε σκέφτηκε ότι θα ήταν καλή ιδέα να συμβουλευτεί έναν ορισμένο νέο Γάλλο διαννοούμενο τυνησιακής καταγωγής, έναν από τους πιο γνωστούς της γενιάς του στις περιοχές της λογοτεχνίας και της φιλοσοφίας. Έναν διαννοούμενο, ακόμα, που πέρασε ένα μέρος της εφηβείας του σε ένα από αυτά τα άθλια banlieues, και ο οποίος έχει προσπαθήσει με διάφορους τρόπους να σκεφτεί το ερώτημα της αδράνειας [désœuvrement] ως μια εντελώς καινούρια πολιτική κατηγορία". (Η γαλλική ψύχωση, 2006)
Ο Κασέμ έζησε στην Τυνησία μέχρι την ηλικία των δώδεκα, πριν μετακομίσει στη Γαλλία. Έμαθε γαλλικά στο δημοτικό και ήταν τριάντα δύο χρονών κατά τη διάρκεια των ταραχών του 2005. Το άθλιο banlieue στο οποίο ζούσε ήταν το Fosses – βόρεια του Παρισιού στη θλιβερή γραμμή διέλευσης “Δ”. Ίσως άθλιο, το Fosses σίγουρα δεν είναι το πλέον ρυπαρό των προαστιακών γκέτο. Ο Κασέμ δεν έμεινε πολύ καιρό εκεί· έφτιαξε όνομα δημοσιεύοντας δυο μυθιστορήματα, Καρκίνος και 1993, όταν ήταν μόλις είκοσι ενός. Ένα τρίτο μυθιστόρημα ακολούθησε δυο χρόνια αργότερα, Οι ζωές και οι θάνατοι της Ιρέν Λεπίκ. Έπειτα στράφηκε στη φιλοσοφία και άρχισε μια αυστηρή ανάγνωση των κλασσικών, περιλαμβανομένων των Ιμμάνουελ Καντ, Χέγκελ, Ντελέζ, και Λακάν. Γύρω στην καμπή της χιλιετίας ήταν μία από τις κινητοποιές δυνάμεις πίσω από την επιθεώρηση EvidenZ. Έκτοτε έχει γράψει σταθερά, πρωταγωνιστήσει σε μια ταινία, και ακόμη διδάξει κάποια σεμινάρια – καλλιεργώντας εν τω μεταξύ ένα προφίλ ως του κυρίαρχου αντιφιλοσόφου της γενιάς του.
Προετοιμασμένη στα πρηγούμενα έργα του, η απόπειρα του Κασέμ να συγχωνεύσει τους Αγκάμπεν και Μπαντιού κάτω από ένα φιλοσοφικό πρόταγμα φτάνει σε πλήρη ισχύ στο Πνεύμα του μηδενισμού. Αλλά τι σημεία επικάλυψης υπάρχουν ανάμεσα στους δυο συγγραφείς; Ο Αγκάμπεν παρέχει την πολιτική και ο Μπαντιού την οντολογία. Από τον Αγκάμπεν προέρχεται η έννοια του “κράτους εξαίρεσης”, και από τον Μπαντιού η “συμβαντική περιοχή”. Η συγχώνευση είναι απλή και μπορεί να συνοψισθεί από ένα ερώτημα: Γιατί τα πράγματα έχουν έτσι ώστε, στο σύγχρονο κόσμο, η συμβαντική περιοχή και το κράτος εξαίρεσης [τείνουν να] είναι τόσο συχνά το ίδιο πράγμα; Αυτό είναι ένα ισχυρό ερώτημα, που ο Μπαντιού έχει αναγκαστεί να υπερασπιστεί σε έναν αριθμό περιπτώσεων (για παράδειγμα, γιατί ήταν ο Μπολσεβικισμός ένα συμβάν, αλλά όχι ο Ναζισμός; Η απάντηση είναι απλώς ότι ο συμβαντισμός του Μπαντιού δεν υπακούει έναν νόμο συμμετρίας πηγαίνοντας από τα αριστερά προς τα δεξιά).
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου