Η κοινή ευρωπαϊκή αντίσταση στη χρηματοπιστωτική απολυταρχία

Τι αντιπροσωπεύουν ο ΣΥΡΙΖΑ και ο Αλέξης Τσίπρας



του Φράνκο Μπίφο Μπεράρντι*

Ο Αλέ­ξης Τσί­πρας α­ντι­προ­σω­πεύει την α­ντί­στα­ση της ελ­λη­νι­κής κοι­νω­νίας ε­νά­ντια στη χρη­μα­το­πι­στω­τι­κή ε­πί­θε­ση, κι αυ­τή εί­ναι για μέ­να μια ε­παρ­κής αι­τιο­λο­γία για να δη­λώ­σω τη στή­ρι­ξή μου στο ψη­φο­δέλ­τιο που πα­ρου­σιά­ζε­ται με το ό­νο­μά του στις ευ­ρωε­κλο­γές, και για να πάω να το ψη­φί­σω.

Όμως, ποιο σκο­πό θέ­τει αυ­τό το ψη­φο­δέλ­τιο; Αν στις ε­κλο­γές ε­πι­τύ­χου­με μό­νο το να εκ­φρα­στεί η γε­ρο­ντι­κή και υ­στε­ρο- α­ρι­στε­ρί­στι­κη μειο­ψη­φία (στην ο­ποία α­νή­κω) υ­πέρ του μο­να­δι­κού νέ­ου ευ­ρω­παίου πο­λι­τι­κού που δεν εί­ναι η­θι­κά διε­φθαρ­μέ­νος και δια­νο­η­τι­κά κομ­φορ­μι­στής, δεν θα εί­ναι έ­να σπου­δαίο α­πο­τέ­λε­σμα.

Γι’ αυ­τό, α­να­λαμ­βά­νο­ντας την ευ­θύ­νη να δη­μιουρ­γή­σου­με τις πο­λι­τι­στι­κές και πο­λι­τι­κές συν­θή­κες για την ε­πι­τυ­χία αυ­τού του ψη­φο­δελ­τίου, πρέ­πει να σκε­φτού­με ποια εί­ναι τα σε­νά­ρια που μια προ­ε­κλο­γι­κή εκ­στρα­τεία για τον Τσί­πρα μπο­ρεί να α­νοί­ξει, ποια α­πο­τε­λέ­σμα­τα πο­λι­τι­στι­κής και κοι­νω­νι­κής α­να­σύν­θε­σης μπο­ρού­με να ε­πι­τύ­χου­με.

Δεν έ­χω κα­μία ε­μπι­στο­σύ­νη στην α­ντι­προ­σω­πευ­τι­κή δη­μο­κρα­τία. Εί­ναι πλέ­ον κοι­νό αί­σθη­μα το ά­δεια­σμα των δη­μο­κρα­τι­κών θε­σμών α­πέ­να­ντι στους αυ­το­μα­τι­σμούς του χρη­μα­το­πι­στω­τι­κού κε­φα­λαίου. Από την άλ­λη, η Ευ­ρω­παϊκή Ένω­ση εί­ναι α­πό τη σύ­στα­σή της μια χρη­μα­το­πι­στω­τι­κή α­πο­λυ­ταρ­χία, α­πό τη στιγ­μή που η Ευ­ρω­παϊκή Κε­ντρι­κή Τρά­πε­ζα υ­φαρ­πά­ζει α­πο­φά­σεις του Κοι­νο­βου­λίου. Επο­μέ­νως, για­τί να κι­νη­το­ποιη­θού­με, για­τί να ψη­φί­σου­με;

Η ευ­ρω­παϊκή κοι­νω­νία έ­χει κα­τά­θλι­ψη, εί­ναι κα­τα­κερ­μα­τι­σμέ­νη, λυσ­σα­λέα ε­πι­θε­τι­κή. Η προ­ε­κλο­γι­κή εκ­στρα­τεία για τον Τσί­πρα πρέ­πει να εν­στα­λά­ξει τη δυ­να­τό­τη­τα μιας ε­νω­τι­κής δια­δι­κα­σίας αλ­λη­λεγ­γύης και ε­ξέ­γερ­σης, μη α­πο­δο­χής και α­νε­ξαρ­τη­σίας της κα­θη­με­ρι­νής ζωής α­πό τη χρη­μα­το­πι­στω­τι­κή δι­κτα­το­ρία.

Δια­φο­ρε­τι­κά, δεν θα χρη­σι­μέ­ψει σε τί­πο­τα..

Η δια­δι­κα­σία α­πο­σύν­θε­σης της Ευ­ρω­παϊκής Ένω­σης εί­ναι πλέ­ον πο­λύ προ­χω­ρη­μέ­νη για να μπο­ρού­με να τη στα­μα­τή­σου­με. Οι ταυ­το­τι­κοί ε­γωι­σμοί που εί­ναι σε έ­ξαρ­ση ε­ξαι­τίας της χρη­μα­το­πι­στω­τι­κής βίας, θα πα­ρά­γουν τα κα­τα­στρο­φι­κά τους α­πο­τε­λέ­σμα­τα. Ας μην έ­χου­με αυ­τα­πά­τες.

Το ψη­φο­δέλ­τιο Τσί­πρα μπο­ρεί να εί­ναι η αρ­χή μιας δια­δι­κα­σίας α­να­σύ­στα­σης της Ένω­σης πέ­ρα α­πό τη ση­με­ρι­νή κα­τα­στρο­φή, μπο­ρεί να ε­νερ­γο­ποιή­σει εκ νέ­ου μια δια­δι­κα­σία κοι­νω­νι­κής αλ­λη­λεγ­γύης και να δη­μιουρ­γή­σει τις συν­θή­κες για μια πο­λι­τι­στι­κή α­να­σύν­θε­ση, που να υ­περ­βαί­νει την τρέ­χου­σα κρί­ση, για έ­ναν στρα­τη­γι­κό ε­πα­να­κα­θο­ρι­σμό της Ευ­ρω­παϊκής Ένω­σης.  

Το πρό­βλη­μα δεν εί­ναι το ευ­ρώ

Όλο και συ­χνό­τε­ρα, στην Ιτα­λία και αλ­λού, υ­ψώ­νο­νται φω­νές υ­πέρ της ε­ξό­δου α­πό το ευ­ρώ. Εί­ναι μια ε­πι­κίν­δυ­νη αυ­τα­πά­τη, α­κό­μη και αν γεν­νιέ­ται α­πό ευ­νό­η­τες αι­τίες: η ευ­ρω­παϊκή νο­μι­σμα­τι­κή έ­νω­ση α­νέ­στει­λε τη δη­μο­κρα­τία, για να ε­πι­βάλ­λει μέ­τρα που η πλειο­νό­τη­τα α­πορ­ρί­πτει, και φτώ­χυ­νε τη ζωή ε­κα­τομ­μυ­ρίων αν­θρώ­πων. Από τό­τε που υ­πάρ­χει το ευ­ρώ, το η­με­ρο­μί­σθιο έ­πε­σε στο ή­μι­συ, η δη­μό­σια δα­πά­νη μειώ­θη­κε με δρα­στι­κό τρό­πο, η α­νερ­γία αυ­ξή­θη­κε σε πρω­τό­φα­ντα ε­πί­πε­δα, ε­νώ το ω­ρά­ριο ερ­γα­σίας δεν έ­χει πια ό­ρια. Από την άλ­λη, αυ­τή δεν εί­ναι πα­ρά μό­νο η αρ­χή, διό­τι τα α­πο­τε­λέ­σμα­τα του δη­μο­σιο­νο­μι­κού συμ­φώ­νου και η α­δυ­σώ­πη­τη α­πο­φα­σι­στι­κό­τη­τα για την ε­πι­βο­λή της λι­τό­τη­τας θα ω­θή­σουν στην ε­ξα­θλίω­ση έ­να αυ­ξα­νό­με­νο τμή­μα του πλη­θυ­σμού, με τις ή­δη ο­ρα­τές πο­λι­τι­κές συ­νέ­πειες: διά­λυ­ση της δη­μο­κρα­τίας, α­πο­σύν­θε­ση της κοι­νω­νι­κής αλ­λη­λεγ­γύης, αύ­ξη­ση της ταυ­το­τι­κής, ε­θνι­κι­στι­κής, ρα­τσι­στι­κής  ε­πι­θε­τι­κό­τη­τας.

Όμως, μό­νο μια πο­λύ μυω­πι­κή ο­πτι­κή μπο­ρεί να μας ο­δη­γή­σει να σκε­φτού­με ό­τι η αι­τία της κα­τα­στρο­φής εί­ναι η ευ­ρω­παϊκή νο­μι­σμα­τι­κή έ­νω­ση, και ό­τι συ­νε­πώς η λύ­ση θα ή­ταν η έ­ξο­δος α­πό το ευ­ρώ, με την ε­πι­στρο­φή των ε­θνι­κών νο­μι­σμά­των. Η γέν­νη­ση του ευ­ρώ και η στρο­φή της Ευ­ρω­παϊκής Ένω­σης προς την κυ­ριαρ­χία του χρη­μα­το­πι­στω­τι­κού το­μέα δεν εί­ναι δυ­να­τό να ε­ξη­γη­θούν πα­ρά μό­νο στο πλαί­σιο της αλ­λα­γής του πα­γκό­σμιου κα­πι­τα­λι­σμού. Γι’ αυ­τό χρειά­ζε­ται να α­να­τρέ­ξου­με στις ε­πι­λο­γές που έ­γι­ναν λί­γο πριν α­πό την έ­λευ­ση του ευ­ρώ, και σε έ­να ε­πί­πε­δο που δεν εί­ναι μό­νο νο­μι­σμα­τι­κό. Πρέ­πει να α­να­τρέ­ξου­με στη ρι­ζι­κά νέα κα­τά­στα­ση που εμ­φα­νί­στη­κε στο τέ­λος της δε­κα­ε­τίας του ’70 ε­ξαι­τίας δύο συ­γκλι­νό­ντων πα­ρα­γό­ντω­ν: το με­γά­λο κύ­μα του ερ­γα­τι­κού α­γώ­να, που εί­χε προ­κα­λέ­σει μια δια­νο­μή του ει­σο­δή­μα­τος υ­πέρ των ερ­γα­ζο­μέ­νων, και την τε­ρά­στια τε­χνο­λο­γι­κή ε­πα­νά­στα­ση που πα­ρή­γαν οι ψη­φια­κές τε­χνο­λο­γίες.

Χρειά­ζε­ται να α­να­τρέ­ξου­με σ’ ε­κεί­νη τη σύν­δε­ση, χρειά­ζε­ται να α­να­στο­χα­στού­με την ε­ναλ­λα­κτι­κή λύ­ση που ε­κεί­νη τη στιγ­μή εμ­φα­νί­στη­κε, και χρειά­ζε­ται να α­να­συν­θέ­σου­με τα ε­πό­με­να βή­μα­τα που έ­κα­ναν δυ­να­τή την κα­πι­τα­λι­στι­κή α­ντε­πί­θε­ση, της ο­ποίας τα α­πο­τε­λέ­σμα­τα βλέ­που­με σή­με­ρα.

Η χρη­μα­το­πι­στω­τι­κή α­πο­λυ­ταρ­χία

Από τη δε­κα­ε­τία του ’80 δη­μιουρ­γή­θη­καν κα­τ’ αυ­τόν τον τρό­πο οι συν­θή­κες της ση­με­ρι­νής α­πο­λυ­ταρ­χίας του κε­φα­λαίου: διά­λυ­ση των ρυθ­μί­σεων προ­στα­σίας των ερ­γα­ζο­μέ­νων και της ε­πι­κρά­τειας, ι­διω­τι­κο­ποίη­ση των κοι­νω­νι­κών υ­πη­ρε­σιών, πα­γκο­σμιο­ποίη­ση της α­γο­ράς ερ­γα­σίας και ε­πι­σφά­λεια.

Όταν η δια­δι­κα­σία πα­γκο­σμιο­ποίη­σης ε­νέ­τα­ξε τε­ρά­στιους το­μείς νέ­ας ερ­γα­τι­κής δύ­να­μης στον κύ­κλο βιο­μη­χα­νι­κής πα­ρα­γω­γής, ε­νώ κα­τέρ­ρεε ο ο­λο­κλη­ρω­τι­κός σο­σια­λι­σμός, οι ερ­γα­ζό­με­νοι των α­να­δυό­με­νων οι­κο­νο­μιών μπο­ρού­σαν να δουν στο ευ­ρω­παϊκό μο­ντέ­λο έ­να πα­ρά­δειγ­μα α­να­δια­νο­μής του πλού­του και συ­γκρά­τη­σης της εκ­με­τάλ­λευ­σης.

Η ευ­ρω­παϊκή α­ρι­στε­ρά σ’ αυ­τό το ση­μείο βρέ­θη­κε μπρο­στά σε μια ε­ναλ­λα­κτι­κή λύ­ση: να α­να­λά­βει το ρό­λο του πα­ρα­δείγ­μα­τος για τους ερ­γα­ζο­μέ­νους των χω­ρών νέ­ας εκ­βιο­μη­χά­νι­σης, θέ­το­ντας το ζή­τη­μα της μείω­σης του χρό­νου ερ­γα­σίας ως ε­νο­ποιη­τι­κό ζή­τη­μα σε πα­γκό­σμια κλί­μα­κα, ή να ε­ντα­χθεί στο νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρο μο­ντέ­λο και να τε­θεί στην υ­πη­ρε­σία των νο­μι­σμα­τι­κών πο­λι­τι­κών χρη­μα­τι­στι­κο­ποίη­σης. Η ευ­ρω­παϊκή α­ρι­στε­ρά α­νέ­χτη­κε το μά­ντρα της α­ντα­γω­νι­στι­κό­τη­τας με υ­πο­τε­λή τρό­πο και ο­δη­γή­θη­κε έ­τσι α­πό μό­νη της σε μια μη α­ντι­στρε­πτή διά­λυ­ση.

Έπει­τα α­πό τη συν­θή­κη του Μάα­στρι­χτ και στη συ­νέ­χεια με τη δη­μιουρ­γία του ευ­ρώ η πα­γκό­σμια χρη­μα­τι­στι­κή τά­ξη έ­φε­ρε εις πέ­ρας την κα­τα­στρο­φή τού ευ­ρω­παϊκού μο­ντέ­λου και έ­θε­σε τις προϋπο­θέ­σεις για την α­νά­φλε­ξη του πο­λι­τι­κού σχε­δίου της έ­νω­σης. Ο πα­γκό­σμιος χρη­μα­το­πι­στω­τι­κός κα­πι­τα­λι­σμός χρη­σι­μο­ποίη­σε τη νο­μι­σμα­τι­κή αρ­χι­τε­κτο­νι­κή για να υ­πο­τά­ξει τις κοι­νω­νι­κές δυ­να­μι­κές και η κρί­ση που α­κο­λού­θη­σε το 2008 ε­πι­τά­χυ­νε αυ­τή την υ­πο­τα­γή, κά­νο­ντας το χρέ­ος μο­χλό για την ε­πί­θε­ση. Μα η νο­μι­σμα­τι­κή λο­γι­κή α­φή­νει να δια­φα­νεί μια βα­θύ­τε­ρη δια­δι­κα­σία: η α­πο­ε­δα­φο­ποίη­ση του κε­φα­λαίου, που κα­τέ­στη δυ­να­τή α­πό τις δια­δι­κτυα­κές τε­χνο­λο­γίες, τρο­πο­ποίη­σε τη φύ­ση του κα­πι­τα­λι­σμού. Η βιο­μη­χα­νι­κή α­στι­κή τά­ξη του πα­ρελ­θό­ντος εί­χε συμ­φέ­ρο­ντα σε με­γά­λο βαθ­μό ε­δα­φο­ποιη­μέ­να: τα κέρ­δη ε­ξαρ­τώ­ντο α­πό τη συ­νο­λι­κή κοι­νω­νι­κή α­νά­πτυ­ξη. Ο κα­πι­τα­λι­στής χρεια­ζό­ταν μια κοι­νό­τη­τα κα­τα­να­λω­τών και ο πλου­τι­σμός των τά­ξης των ι­διο­κτη­τών δεν μπο­ρού­σε να μη λά­βει υ­πό­ψη του την ευη­με­ρία της κοι­νω­νίας. Η πρόο­δος της οι­κο­νο­μίας του κέρ­δους ή­ταν πα­ράλ­λη­λη με την πρόο­δο της συ­νο­λι­κής κοι­νω­νίας. Αυ­τό δεν εί­ναι πια α­λή­θεια.

Η μη­χα­νή του χρη­μα­το­πι­στω­τι­κού α­πο­ε­δα­φο­ποιη­μέ­νου κα­πι­τα­λι­σμού, δεν α­ντα­πο­κρί­νε­ται πλέ­ον στην πα­λιά λο­γι­κή προό­δου του βιο­μη­χα­νι­κού κα­πι­τα­λι­σμού διό­τι η αύ­ξη­ση των χρη­μα­το­πι­στω­τι­κών κερ­δών δεν ε­ξαρ­τά­ται α­πό τον συ­νο­λι­κό πλου­τι­σμό της κοι­νω­νίας, αλ­λά α­πό τη συ­στη­μα­τι­κή κα­τα­λή­στευ­ση των κοι­νω­νι­κών πό­ρω­ν: ι­διω­τι­κο­ποίη­ση της δη­μό­σιας σφαί­ρας, χρη­μα­το­πι­στω­τι­κή οι­κειο­ποίη­ση των κοι­νών πό­ρων. Το τρα­πε­ζι­κό σύ­στη­μα πα­ρά­γει χρέ­ος, το με­τα­βι­βά­ζει στην κοι­νω­νία και η πο­λι­τι­κή μη­χα­νή α­να­λαμ­βά­νει να με­τα­βι­βά­σει πλού­το α­πό την κοι­νω­νία προς το τρα­πε­ζι­κό σύ­στη­μα, που έ­χει με­τα­βλη­θεί δο­λίως σε ε­πω­φε­λού­με­νο α­πό την κα­τα­λή­στευ­ση.

Αν η βιο­μη­χα­νι­κή συσ­σώ­ρευ­ση ε­ξαρ­τιό­ταν α­πό την α­φαί­ρε­ση υ­πε­ρα­ξίας α­πό τη δου­λειά του ερ­γά­τη, η σύγ­χρο­νη χρη­μα­το­πι­στω­τι­κή συσ­σώ­ρευ­ση μοιά­ζει να ε­ξαρ­τά­ται πε­ρισ­σό­τε­ρο α­πό μια υ­πο­α­ξία, α­πό τη συ­στη­μα­τι­κή κα­τα­λή­στευ­ση ό­σων πα­ρά­γει η κοι­νω­νία, χω­ρίς κα­μία αύ­ξη­ση του κοι­νού α­γα­θού.  

Ο πλου­τι­σμός της χρη­μα­το­πι­στω­τι­κής τά­ξης (που συ­νε­χί­ζε­ται α­κά­θε­κτος μέ­χρι και στα πιο μαύ­ρα χρό­νια ύ­φε­σης και κρί­σης) δεν μπο­ρεί να συμ­βεί πα­ρά με α­ντί­τι­μο μια φτω­χο­ποίη­ση της κοι­νω­νίας.

Η υ­πέρ­βα­ση της κρί­σης του 1929 ή του στα­σι­μο­πλη­θω­ρι­σμού της δε­κα­ε­τίας του ’70 συ­νε­πα­γό­ταν μια εκ νέ­ου ε­νερ­γο­ποίη­ση της α­νά­πτυ­ξης και μια δια­νο­μή (έ­στω και ά­νι­ση και ά­δι­κη) της πα­ρα­γό­με­νης α­ξίας. Οι ερ­γα­ζό­με­νοι συμ­με­τεί­χαν στην οι­κο­νο­μι­κή α­νά­καμ­ψη: η α­πα­σχό­λη­ση αυ­ξα­νό­ταν, τα η­με­ρο­μί­σθια με­γά­λω­ναν, το πο­σο­στό ει­σο­δή­μα­τος που προο­ρι­ζό­ταν για την ερ­γα­σία πα­ρέ­με­νε στα­θε­ρό, ή αυ­ξα­νό­ταν, ό­πως συ­νέ­βη τη δε­κα­ε­τία του ’60.

Τώ­ρα δεν εί­ναι πια έ­τσι. Η δια­τύ­πω­ση jobless recovery εί­ναι έ­να υ­πο­κρι­τι­κό μα­σκά­ρε­μα της πραγ­μα­τι­κό­τη­τας: η έ­ξο­δος α­πό την ύ­φε­ση και η αύ­ξη­ση της πα­ρα­γω­γι­κό­τη­τας δεν συ­νε­πά­γο­νται σε κα­μία πε­ρί­πτω­ση αύ­ξη­ση της α­πα­σχό­λη­σης, και α­κό­μη λι­γό­τε­ρο μια μι­σθο­λο­γι­κή πρόο­δο. Αντί­θε­τα, η α­νά­καμ­ψη βα­σί­ζε­ται α­κρι­βώς πά­νω στην αύ­ξη­ση του χρό­νου ερ­γα­σίας και στη μείω­ση της α­πα­σχό­λη­σης. Πε­ρισ­σό­τε­ροι ά­νερ­γοι, πε­ρισ­σό­τε­ρη ε­ξα­θλίω­ση, πε­ρισ­σό­τε­ρη εκ­με­τάλ­λευ­ση, ά­ρα πε­ρισ­σό­τε­ρα κέρ­δη.

Ο δια­χω­ρι­σμός με­τα­ξύ του προο­ρι­σμού της χρη­μα­το­πι­στω­τι­κής μη­χα­νής και του προο­ρι­σμού της κοι­νω­νίας εί­ναι ο­λο­κλη­ρω­τι­κός, διό­τι ο μό­νος τρό­πος πλου­τι­σμού της χρη­μα­το­πι­στω­τι­κής μη­χα­νής συ­νί­στα­ται στη φτω­χο­ποίη­ση της κοι­νω­νίας.

Το ευ­ρώ υ­πήρ­ξε το ερ­γα­λείο της ε­πι­βο­λής αυ­τού τα λη­στρι­κού μο­ντέ­λου. Το πρό­βλη­μα ε­πο­μέ­νως δεν εί­ναι να βγού­με α­πό το ευ­ρώ, αλ­λά να βγού­με α­πό τον χρη­μα­το­πι­στω­τι­κό κα­πι­τα­λι­σμό. Το να βγού­με α­πό το ευ­ρώ θα σή­μαι­νε να ε­πι­τα­χύ­νου­με το τέ­λος του ευ­ρω­παϊκού πο­λι­τι­κού σχε­δίου, χω­ρίς να θέ­του­με το ζή­τη­μα των α­λη­θι­νών αι­τίων της φτω­χο­ποίη­σης της κοι­νω­νίας.

Όμως, ποιος έ­χει τη δύ­να­μη να στα­μα­τή­σει ή να α­να­τρέ­ψει τη λη­στρι­κή χρη­μα­το­πι­στω­τι­κή δυ­να­μι­κή; Ένα κί­νη­μα αλ­λη­λεγ­γύης των ευ­ρω­παίων ερ­γα­ζο­μέ­νων θα μπο­ρού­σε να το κά­νει, μα η ε­πι­σφά­λεια κα­τα­στρέ­φει κά­θε ι­στό αλ­λη­λεγ­γύης, και στο πο­λι­τι­κό ε­πί­πε­δο θρυμ­μα­τί­ζε­ται η συ­ναί­νε­ση της ο­ποίας έ­χαι­ρε η Ευ­ρω­παϊκή Ένω­ση μέ­χρι πριν α­πό λί­γα χρό­νια. Ο πο­λι­τι­κός θρυμ­μα­τι­σμός της Ευ­ρώ­πης εί­ναι στον ο­ρί­ζο­ντα, ό­πως δεί­χνει η αύ­ξη­ση των ε­θνι­κι­στι­κών δυ­νά­μεων σε πολ­λές χώ­ρες της η­πεί­ρου. Αν το Εθνι­κό Μέ­τω­πο α­πο­κτή­σει την πλειο­ψη­φία στις προ­σε­χείς γαλ­λι­κές ε­κλο­γές, η Ευ­ρω­παϊκή Ένω­ση δεν υ­πάρ­χει πια.  

Ας ξε­κι­νή­σου­με α­πό τον Τσί­πρα

Μέ­σα σ’ αυ­τό το πλαί­σιο γεν­νιέ­ται η πρό­τα­ση του ψη­φο­δελ­τίου Τσί­πρα. Αυ­τό το ψη­φο­δέλ­τιο μπο­ρεί να δη­μιουρ­γή­σει τις προϋπο­θέ­σεις για τη μα­κρό­χρο­νη  α­να­σύ­στα­ση της κοι­νω­νι­κής αλ­λη­λεγ­γύης και για να ξα­ναρ­χί­σει ο διά­λο­γος για τον προο­δευ­τι­κό χα­ρα­κτή­ρα της τε­χνο­λο­γίας, για τη συμ­μα­χία με­τα­ξύ γνω­στι­κής ερ­γα­σίας και κοι­νω­νίας, για το ει­σό­δη­μα πο­λί­τη και για τη μείω­ση του χρό­νου κοι­νω­νι­κής ερ­γα­σίας.

Μια ε­ξαι­ρε­τι­κή ε­πι­βε­βαίω­ση  του ψη­φο­δελ­τίου Τσί­πρα στις ε­κλο­γές του Μαΐου εί­ναι η προϋπό­θε­ση για την ε­πα­νεκ­κί­νη­ση της συλ­λο­γι­κής ευ­φυΐας, για την ε­πα­να­σύν­δε­ση της ευ­φυΐας και της αλ­λη­λεγ­γύης, για να δια­λυ­θεί η ο­μί­χλη της κα­τά­θλι­ψης, μέ­σα στην ο­ποία μοιά­ζει να πε­ρι­πλα­νιέ­ται ο συλ­λο­γι­κός νους.

* Ο Φράν­κο Μπί­φο Μπεράρ­ντι, έ­νας α­πό τους πιο γνω­στούς α­κτι­βι­στές της δε­κα­ε­τίας του ’70, εί­ναι μια ι­στο­ρι­κή μορ­φή της ι­τα­λι­κής Εργα­τι­κής Αυ­το­νο­μίας και των Κοι­νω­νι­κών Κέ­ντρων με πλού­σια κι­νη­μα­τι­κή δρα­στη­ριό­τη­τα και συγ­γρα­φι­κό έρ­γο.

Πηγή Εποχή

Δικό μας σχόλιο: τουλάχιστον με τον ΣΥΡΙΖΑ μετα-αλτουσσεριανοί και μετα-αυτόνομοι ντελεζομαρξιστές συγκλίνουν. Ζήτω το παγκόσμιο κογκνιταριάτο! - Κ.